Bireysel Başvuru Formunun Sonuç Talepleri Bölümünün Düzenlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun başvuru formu kullanılarak yapılması gerekmektedir. Başvuru formu niteliği itibarıyla, başvurucunun iddialarının belirlenmesi, nitelendirilmesi ve talebinin anlaşılabilmesi bakımından çerçeve belgedir. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda kural olarak taleple bağlılık ilkesi geçerli olduğundan, başvuru formunda talep edilenden daha fazlasına hükmetmesi beklenmemelidir. Bu nedenle özellikle tespit edilecek ihlalin giderilmesi için yapılması istenenler, varsa maddi ve manevi tazminat taleplerinin miktarının açık biçimde burada belirtilmesi gerekir.
Başvuru formunun bu alanında (formun “VI. Sonuç Talepleri” başlıklı kısmı) başvurucunun nihai taleplerini özetlemesi ve bu kapsamda adli yardım, tedbir, duruşma, keşif ve bilirkişi incelemesi, tazminat ve yargılama giderlerine hükmedilmesi vb. isteklerini belirtmesi gerekmektedir. Başvuru formunun olay ve olgular ile hak ihlali şikayetlerine dair açıklamalar bölümlerinde anlatılan hususlar, “Sonuç Talepleri” kısmıyla ancak anlamlı hale gelebilmektedir. Başvuru formunun, “Sonuç Talepleri”nin tutarlılığı her şeyden önce bireysel başvuru kurumunun niteliğinin ve bu bağlamda Anayasa Mahkemesince verilebilecek kararların başka bir ifadeyle Mahkemenin görev ve yetkisinin sınırlarının bilinmesine bağlıdır.
Bu noktada, Anayasa Mahkemesinin yasama organı, idare ya da diğer yargı mercilerinin yerine geçerek yapılan işlem ya da verilen bir kararı iptal etmesi ve yerine hak ihlalini ortadan kaldıracak mahiyette yeni bir işlem tesisi ya da karar alması söz konusu değildir. Mahkeme bu anlamda başvurunun niteliğini de göz önüne almak suretiyle bazı durumlarda ihlali tespit ettikten sonra, bu ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararı ilgili kamu makam ya da merciine göndermektedir. Bazı durumlarda ise başvurunun niteliği gereği ihlalin giderilmesi için yeni bir işlem ya da karara gerek bulunmadığı tespit edildiğinde bu tespiti yaptıktan sonra uygun maddi ya da manevi tazminata hükmetme yolu tercih edilebilmektedir.
Öte yandan bireysel başvuru formunun bu bölümünde ihlalin tespiti yanında ihlalin hüküm ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için gerekenlere hükmedilmesi ve bu amaçla kararın bir örneğinin ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmesi talep edilmelidir. Ayrıca dayanakları da belirtilmek suretiyle maruz kalınan maddi ve manevi zararlar ile bunların tazmini için hükmedilmesi gereken tazminat miktarlarına da yer verilmesi gerekir. Bu arada başvuru harcı maktu olup, talep edilen tazminat miktarının reddi nedeniyle reddedilen kısım yönünden ilave bir harç ödeme durumu söz konusu değildir.
Bu itibarla başvuru formunun diğer bölümleri olduğu gibi “Sonuç Talepleri” kısmının düzenlenmesinde, bireysel başvuru kurumunun niteliği, şikayet konusu edilen kamu gücü işlemi nedeniyle maruz kalınan temel hak ihlalleri, ihlalin ortadan kaldırılabilmesinin yolları ve bu bağlamda Anayasa Mahkemesince verilebilecek kararların türü göz önünde tutulmalıdır.